Home > Duurzaamheid > Het Duurzame Woordenboek

Het Duurzame Woordenboek

5R - De vijf verbeterrichtingen De 5 verbeterrichtingen

Het Brancheplan Duurzaam Verpakken biedt de Tuinbranche de mogelijkheid om actief bij te dragen aan een circulaire economie. Voor het verduurzamen van verpakkingen en/of verpakkingsmaterialen worden de volgende thema’s gehanteerd:
- Rethink: herontwerpen product/verpakkingscombinaties om de milieudruk te verlagen.
Het productontwerp heeft een directe impact op de recyclebaarheid en herbruikbaarheid van verpakkingen.
- Reduce: minder verpakkingsmateriaal toepassen.
Door minder (kunststof)verpakkingsmateriaal toe te passen, ontstaat na gebruik minder (kunststof) verpakkingsafval. Hierdoor wordt het milieu minder belast.
- Resource: inzetten van materialen met lagere milieu-impact (FSC/PEFC gecertificeerd papier en karton, recycled en biobased materialen).
Het gebruik van meer gerecyclede kunststoffen beperkt de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen voor de productie van nieuwe plastics en reduceert de CO2-uitstoot (Europese Commissie, 2018).
- Reuse: onderzoek naar de mogelijkheden voor hergebruik (refill) van verpakkingen.
Verpakkingen of onderdelen hiervan kunnen zodanig ontworpen worden dat ze meerdere keren gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld met een retoursysteem of navulverpakkingen.
- Recycle: scheidbaarheid, sorteerbaarheid en recyclebaarheid (Design for Recycling).
Verpakkingen moeten op de juiste manier worden verwerkt. Het is daarom essentieel dat verpakkingen gescheiden, gesorteerd, en gerecycled kunnen worden in de huidige inzamelsystemen. Het KIDV heeft een Recyclecheck ontwikkeld om bedrijven te ondersteunen bij de ontwikkeling van duurzame verpakkingen.
Bron: https://www.rethinkplastics.nl/economie-en-milieu/routekaart/

Bedrijven die verpakte producten op de markt brengen zijn wettelijk verplicht bij te dragen aan recycling. Het Afvalfonds Verpakkingen treedt op namens het verpakkende bedrijfsleven en heeft diverse taken. Deze taken worden gefinancierd vanuit de afvalbeheersbijdrage die verpakkende bedrijven betalen. Hieruit worden ook de kosten voor de inzameling en recycling van verpakkingen vergoed aan de gemeenten. In Nederland worden hoge recyclingpercentages gerealiseerd. In 2017 werd Nederland 78% van alle op de markt gebrachte verpakkingen gerecycled, hiermee laten we de EU-doelstelling van 55% ver achter ons.

Afvalhiërarchie/Ladder van Lansink De ladder van Lansink

Gedefinieerd in de EU-kaderrichtlijn afval (2008/98/EG betreffende afvalstoffen) Vereist dat de EU-lidstaten afvalstoffen verwijderen volgens de afvalhiërarchie op vijf niveaus: preventie, voorbereiding voor hergebruik, recycling, andere nuttige toepassing en verwijdering.

Bamboe is een snel groeiende grassoort die uitermate geschikt is om papier van te maken. Het is hernieuwbaar, groeit gemakkelijk en is beter voor de mens en het milieu. Meer informatie op de pagina over de hoezen gemaakt van dit materiaal.

Het kiezen voor een verpakking is een complex vraagstuk waarin materiaalkeuze, belangen, kosten, techniek, de afvalverwerkingketen en export een rol spelen. Daardoor is het voor ondernemers – zoals producenten, handelaren, exporteurs en afnemers – niet eenvoudig te kiezen welke verpakking het meest duurzaam is. De Beslisboom Duurzaam Verpakken helpt je met het verduurzamen van verpakkingen. De Beslisboom kun je via deze pagina downloaden. Bron: GreenPort West-Holland

Bio-based/ bioplastic

Een materiaal is gemaakt op basis van de reststromen van hernieuwbare, natuurlijke grondstoffen zoals aardappels, mais of rietsuiker. Dit zijn hernieuwbare grondstoffen, deze worden op dit moment nog niet apart gerecycled. Hoe werkt dat dan? Een uitleg van Milieucentraal lees je hier.

Van biologische oorsprong, geteeld of gehouden zonder gebruik van chemische pesticiden en antibiotica.

Een materiaal is biologisch afbreekbaar wanneer schimmels en bacteriën het materiaal afbreken. Hoe lang dit duurt, is afhankelijk van de omstandigheden en de tijd. Bijvoorbeeld hout, katoen en kurk zijn biologisch afbreekbaar, het duurt echter jaren voordat deze materialen helemaal afgebroken zijn. Meer informatie op de pagina over materialen.

Circulair

Een terugkerend systeem waar geen start en einde is door het hergebruiken van producten en materialen.

Circulaire economie

Circulaire Economie

Bron: Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken KIDV

Een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waarde vernietiging te minimaliseren. Anders dan in het huidige lineaire systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.

Een proces waarbij plantaardige resten en voedselresten bij aanwezigheid van zuurstof worden afgebroken tot vruchtbare grond (humus) voor hergebruik in parken en tuinen. Composteerbare materialen zijn biologisch afbreekbaar binnen de gestelde normen van EN13432. Deze Europese norm beschrijft de periode (3 maanden), de condities (industriële composterings-faciliteit) en de toegestane restfracties. EN13432 zegt dus niets over de herkomst van de grondstoffen (afkomstig van olie of hernieuwbare landbouwgewassen). Produkten die voldoen aan de EN13432 norm mogen het kiemplantlogo dragen.

Cradle to cradle

(C2C of 'van-wieg-tot-wieg') is een ontwerpfilosofie waarbij wordt uitgegaan van het principe dat afval gelijk is aan voedsel. Elke grondstof en elk materiaal moet volledig hergebruikt kunnen worden zonder dat het zijn waarde verliest.

Lang meegaand, goed voor mens en natuur. Een gebied zo gebruiken dat de natuurlijke voorraden niet opgaan. Dus bv. niet alleen bomen kappen, maar ook weer aanplanten.

Ecologische voetafdruk

Iedere wereldburger gebruikt een gedeelte van de beschikbare ruimte op aarde. Alle consumptie kan worden omgerekend in een oppervlakte die voor de productie ervan nodig is. Met de ecologische voetafdruk wordt het verbruik van grondstoffen en energie omgezet in benodigde ruimte op aarde en uitgedrukt in hectares. Lees verder op de website van papierenkarton.nl

Letterlijk vertaald: eerlijke handel. Handel waarbij aan producenten in derde wereld landen een als rechtvaardig beschouwde prijs wordt betaald. Aan fairtrade-producten worden strengere milieu eisen gesteld.

Footprint

Een footprint is een manier om te zien wat de impact van iets is op het milieu. Dit ‘iets’ kan van alles zijn: een bedrijf, een dienst, een product, een reis, etc. Een footprint is er in veel verschillende vormen. Een heel bekende is de carbon footprint (CO2), die gaat over klimaatverandering.

Het Forest Stewardship Council® (FSC)-systeem zorgt ervoor dat de bossen op onze wereld door middel van verantwoord bosbeheer behouden kunnen blijven. Een goed beheerd bos loopt minder risico om gekapt te worden voor andere doeleinden, zoals het aanleggen van palmolie- of sojaplantages en mijnbouw. Door FSC gecertificeerde artikelen te gebruiken, draag je direct bij aan de bescherming van onze wereldwijde bossen en aan een gezonde leefomgeving voor mens en dier wereldwijd. Omdat het bos op deze manier economische waarde krijgt, zorgen we ervoor dat het behouden blijft. En dat is belangrijk, want iedereen wil toch ook eeuwig blijven genieten van zowel onze bossen als van de natuurlijke producten hout en papier?
Hout- en papierproducten die afkomstig zijn uit een FSC-gecertificeerd bos zijn herkenbaar aan het FSC-label
Om er zeker van te zijn dat producten met dit keurmerk daadwerkelijk uit een verantwoord beheerd bos komen, moeten alle schakels in de handelsketen van het product worden gecertificeerd.
Pas wanneer een bosbeheerder, de papierfabriek en de groothandel aan kan tonen zich aan de regels van FSC te houden, kan een product als FSC worden verkocht en mag het logo erop geplaatst worden. Hoe meer vraag er is naar FSC-producten, hoe meer hectare bos volgens de richtlijnen van FSC beheerd zullen worden. En hoe meer de mensen en dieren die van het bos afhankelijk zijn hiervan zullen profiteren. Meer informatie over FSC. Wij zijn geregistreerd onder nummer FSC-C148914 op het FSC certificaat. Vraag naar onze FSC®-gecertificeerde producten.

FSI

Het Floriculture Sustainability Initiative is in 2012 geïnitieerd door 25 stakeholders in de sierteeltsector, de oprichters van FSI. Ze delen het doel om duurzamere oplossingen te vinden voor tuinders, voor het milieu en voor de toekomst van de sector, en hebben zichzelf de ambitie gesteld om tegen 2020 90% bloemen en planten op een verantwoorde manier te laten produceren en verhandelen. Hiervoor hebben zij een mandje van standaards opgesteld.

GreenPort West-Holland

Koen Pack is aangesloten bij deze organisatie, een samenwerkingsverband van 50 partners: ondernemers, overheden, onderwijs- en kennisinstellingen – de Greenboard. Dit is de zogenoemde ‘triple helix’. Samen werken deze partners aan een economisch vitale en duurzame toekomst voor het regionale tuinbouwcluster met landelijke en internationale impact. De Greenport omvat alle bedrijven en organisaties die actief zijn op het gebied van voeding en sierteelt: van handelaren tot productiebedrijven en van veredelaars tot logistieke bedrijven en technische toeleveranciers. En onderzoekt welke acties nodig zijn voor die economisch vitale en duurzame toekomst: de ondernemers hebben daarbij de regie; overheden en onderwijs- en kennisinstellingen faciliteren. Bron: GreenPort West-Holland

Hernieuwbaar

Producten gemaakt van hernieuwbare grondstoffen, worden gemaakt van plantaardig materiaal wat weer opnieuw kan groeien in de natuur, zoals suikerriet of mais.

Hydropapier

Waterafstotend papier wat composteerbaar is. Wordt ingezameld in het oud papier. Koen Pack heeft een aantal hoezen met dit materiaal ontwikkeld, speciaal voor planten. Maar nog veel meer om bloemen te verpakken.

Keurmerk

Merkteken als bewijs van keuring en/of als aanduiding is van een bepaalde kwaliteit.

Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken adviseert en inspireert bedrijven over duurzaam verpakken. Zij bieden feitelijke kennis, actuele trends en praktische tools. Goed verpakken = duurzaam verpakken. Bekijk hier: De 7 Tips voor duurzaam verpakken van het KIDV.

Dit logo staat op verpakkingen die in de vuilnisbak gegooid moeten worden. Het composteert nl. pas na 12 weken in een speciale composteermachine. In de praktijk zit gft-afval maar 1 tot 2 weken in zo’n machine en er blijven stukjes plastic in de compost achter. Zie ook OK Compost.

Kraft papier

Kraft papier is een zeer sterke papiersoort gemaakt van houtsnippers uit naaldhout. De houtsnippers komen vooral van boomsoorten zoals de spar en de den, omdat deze een lange vezel hebben. Deze lange vezel zorgt voor de sterkte en hoge kwaliteit van het papier. Tijdens de verwerking van houtvezel tot papierpulp wordt het natuurlijke bindmiddel lignine gescheiden van de cellulose, waardoor er een zeer zuiver product ontstaat. Het kraft papier dat gebruikt wordt voor onze producten is ongebleekt en heeft een natuurlijke bruine kleur. Het papier is natsterk en door zijn zuivere samenstelling zeer geschikt om te recyclen en te composteren. Doordat het materiaal gemaakt wordt van snel groeiende boomsoorten is het product ook nog eens zeer duurzaam.

Kringloop van papier en karton

Nederland is een koploper op het gebied van de recycling van papier en karton. Gebruikt papier en karton gescheiden inleveren en recyclen is de gewoonste zaak van de wereld. Na gebruik van papier en karton worden de producten ingezameld, gereinigd en gesorteerd om weer te worden verwerkt tot nieuw papier of karton. Vervolgens kan de kringloop van papier en karton opnieuw beginnen! Papierrecycling betekent duurzaamheid. Het voorkomt afval, vermindert gebruik van hout en maakt de maatschappij bewust van haar eigen bijdrage aan verduurzaming. Bron: https://papierenkarton.nl/keten-recycling/kringloop-papier-en-karton/

Lineaire economie

Een systeem waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd.

Micro beads

Minuscule plastic balletjes die gebruikt worden in schoonheidsproducten als o.a. tandpasta, dagcrème en douchegel.

Milieu

Het geheel van de atmosfeer, de bodem en het water die invloed hebben op planten, dieren en mensen.

MVO

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, een organisatie die zich richt op verduurzaming en nieuwe businessmodellen. Meer informatie over MVO Nederland, de beweging van ondernemers in de nieuwe economie. Door innovatie tot stand te brengen via projecten met onverwachte samenwerkingen. Zij creëren bij overheden en financiers de condities die het bereiken van hun doel vereenvoudigen en versnellen.

Natuurlijk/natural

Product waarvan de ingrediënten uit de natuur komen, zoals o.a. boomschors, denneappels of berkenbast.

NGO

Non Governmental Organisation, voorbeelden zijn stichtingen zoals o.a. Greenpeace en Amnesty International.

Het Belgische keurmerk OK Compost staat op zakjes, hoesjes en bakjes van composteerbaar kunststof. Het advies is om bioplastic met het OK Compostlogo in de vuilnisbak te gooien. Het composteert namelijk pas na 12 weken in een speciale composteermachine. In de praktijk zit GFT-afval maar 1 tot 2 weken in zo’n machine in Nederland en blijven er stukjes plastic in de compost achter. Dit is niet wenselijk.

Organic

De Engelse vertaling van biologisch.

PET

Polyethylene Terephthalate, wordt gebruikt voor plastic drinkflessen. Omdat er statiegeld op zit is het recycleproces goed ingericht voor dit materiaal.

PLA

Polylactic Acid, een bioplastic wat gemaakt wordt uit hernieuwbare bronnen zoals mais, dit gaat niet ten koste gaat van voedsel omdat de stengel en het blad gebruikt wordt voor de productie. Het is een composteerbare grondstof wanneer het langer dan 10 weken in een professionele composteerinstallatie kan blijven. In Nederland is het proces korter, waardoor de voorkeur is om het in de grijze bak te gooien.

Een plantenpaspoort is een verzameling van verplichte informatie die gedocumenteerd moet zijn bij het verhandelen van alle planten bestemd voor opplant binnen de Europese Unie (EU). Het geeft de identiteit en herkomst van de zending weer en maakt het mogelijk om de oorspronkelijke producent te traceren. Een plantenpaspoort heeft een vaste opmaak. De aanwezigheid van een plantenpaspoort bewijst dat de producent voldoet aan de geldende regels en eisen die in de Europese plantgezondheidsverordening (EU) 2016/2031 zijn vastgesteld en dat de onderneming onder een inspectieregime valt van een keuringsdienst.

Plastic

Het Engelse woord voor kunststof. Bestaat uit chemische verbindingen die door niet-natuurlijke scheikundige processen worden vervaardigd. De grondstof is vaak koolwaterstof, wat afkomstig is uit aardolie, een fossiele brandstof. Enkele voorbeelden zijn PP, PET, PS, LDPE en HDPE. Er bestaan tegenwoordig ook plastics gemaakt van herniewbare grondstoffen zoals PLA.

Plastic Soep

In zee drijft veel plastic, van grote stukken op het water tot bijna onzichtbare stukjes microplastics onder water. Dit noemt men de plastic soep. Er zijn verschillende organisaties actief in het bestrijden hiervan. Wil je hier meer over weten, kijk dan op Plastic Soup Foundation.

Het Plastic Pact NL is ondertekend door een schare aan partijen uit de plasticketen. De ambities van het Plastic Pact NL liegen er in ieder geval niet om. Om een voorbeeld te geven: in 2025 moeten alle eenmalig te gebruiken plastic producten en verpakkingen 100 procent recyclebaar zijn. De hoeveelheid plastic die we in Nederland gebruiken, moet in hetzelfde jaar met 20 procent zijn afgenomen en 70 procent van eenmalige plasticproducten moet tegen die tijd hoogwaardig gerecycled worden. Een educatief filmpje met de uitleg vindt je hier.
Meer informatie in het artikel 75 Partijen ondertekenen Plastic Pact Nederland. Bron: Rijksoverheid
Om die doelstellingen te behalen, is een ketenaanpak verreist, stelt het pact. Met andere woorden: in de ontwerp-, gebruiks- én recyclefase zijn belangrijke stappen te zetten. Het pact benadrukt het belang van een versimpelde keten, zodat plastic producten en verpakkingen efficiënter en hoogwaardiger gerecycled kunnen worden. Bron: Duurzaam Bedrijfsleven.

De Recyclecheck is een hulpmiddel bij één van de vele keuzes die verpakkingsontwerpers, maar ook marketeers en inkopers, moeten maken als ze een nieuw product of verpakking op de markt brengen. Ontwikkeld door KIDV.

Recycle logo's

Er zijn veel symbolen die iets zeggen over de mate waarin een product kan worden gerecycled, het milieu belast of juist uit gerecycled materiaal is gemaakt. Onderstaande symbolen helpen je om de symbolen te herkennen en de betekenis te begrijpen. Naast recyclen is het ook belangrijk om producten te kopen die gemaakt zijn uit gerecycled materiaal. Zo wordt de recyclingkringloop gestimuleerd en neemt de vraag naar gerecycled materiaal toe. Een uitleg van de verschillende symbolen staat op het Recyclingplatform.

Recyclen/Recycling/Recyclebaar

Het opniew gebruiken van materialen. Kijk dit informatieve filmpje van het Klokhuis over hoe dat dan in praktijk werkt.

Afval dat je niet gescheiden kunt inleveren, mag bij het restafval. Dit is in Nederland de grijze kliko of vuilniszak, maar om te kiezen welk afval in welke bak hoort is een handige Afvalscheidingswijzer van Milieu Centraal beschikbaar. Je kunt hem ook als app op je telefoon downloaden.

SDG's - Sustainable Development Goals

In september 2015 is er door de Verenigde Naties een wereldwijde duurzame ontwikkelingsagenda aangenomen voor 2030. Deze moet een eind maken aan armoede, ongelijkheid en klimaatverandering. Deze ontwikkelingsagenda is verankerd in zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's). De VN-lidstaten moeten zelf zorgen voor vertaling in nationaal beleid. Voor de sierteeltsector en RFH zijn zeven doelen relevant.

Stalenmap

Koen Pack heeft een map gemaakt met daarin de meest gebruikte materialen om bloemen- en planten verpakkingen van te maken. De eigenschappen van materialen zoals BOPP, LDPE, HDPE en PLA zijn beschreven en je vindt een proefstukje om het verschil te kunnen zien. Online is de stalenmap te vinden op deze pagina.

Sustainable

De Engelse vertaling van duurzaam(heid).

Weggooiwijzer van KIDV

Op de website van het Kennisinstituut voor Duurzame Verpakkingen (KIDV) is er een Weggooiwijzer opgesteld. Logo's (iconen) op de verpakkingen geven aan tot welke categorie afval de verschillende onderdelen van een verpakking behoren. Consumenten zien in één oogopslag waar elke verpakking moet worden weggegooid. Door het gebruik van de Weggooiwijzer draag je bij aan een optimaal recycleproces en laat jouw bedrijf zien dat je het belangrijk vindt dat we materialen hergebruiken en op de juiste manier weggooien.

Zetmeel

Een grondstof die ook gebruikt wordt voor bijv. biologisch afbreekbare hoezen en zakken.

Zwerfafval

Vuil wat op straat, in de berm of in sloten en meren ligt. Het is ergernis nummer één en is bovendien slecht voor natuur, mens en dier. Er zijn verschillende initiatieven, zoals Nudge om dit samen met anderen op te ruimen tijdens een wandeling.



Tot slot

Er is zeer veel informatie te vinden over duurzame product verpakkingscombinaties. Wil je hier meer over lezen, kijk dan eens op in de kennisbank op de website van het KIDV! Hoe verpak je duurzaam?



Eigen ontwerp aanvragen

Wilde je altijd al je eigen verpakking laten ontwerpen? Dat kan! Vul je gegevens in en we nemen contact met je op.